ИНТЕРЕСНИ ФАКТИ ЗА СОЛТА

Солта е еден од најстарите и најраспространетите зачини за храна. Тaa е од суштинско значење за животот воопшто и е една од петте основни човечки вкусови. Петте основни вкусови се: слатко, кисело, солено, горчливо и умами (зачинет вкус). Солта што ја додаваме во храната има и други ефекти освен што ја прави посолена. Додавањето сол во храната помага некои молекули содржани во таа храна да се испуштат во воздухот, што помага аромата на храната да биде побогата, што е важно за перцепцијата на вкусот.

Утврдено е и дека солта помага да се потисне горчливиот вкус. Така, ако додадете малку сол не само што ќе ја зголемите вашата перцепција за солениот вкус, туку и ќе ја намалите перцепцијата за горчлив вкус на храната. Додавањето сол на слатки или кисели работи, иако не е докажано дека го потиснува слаткиот или киселиот вкус како што тоа го прави со горчливиот вкус, ќе помогне донекаде да се балансира вкусот со тоа што ќе го направи воочениот вкус, на пример на слатките бонбони или лимони, помалку еднодимензионален.

Научно, солта ги интензивира вкусовите бидејќи го прави електричниот двоен слој околу честичките и големите органски молекули помали, што го прави полесно да се судрат едни со други и со поголема веројатност да се залепат за јазикот.

Бидејќи солта е незаменлива за животот, делува како конзерванс и уникатно дава вкус на храната, луѓето се занимаваат со неа уште од почетокот на пишаната историја. Некои од најраните докази за преработка на сол датираат од околу 6000 п.н.е., кога луѓето што живееле во областа на денешна Романија вареле изворска вода за да ги извлечат солите. Бидејќи многу микроорганизми не можат да живеат во сол, таа се користи за зачувување на храната уште од античко време.

Како што се ширеше цивилизацијата, солта стана една од главните светски комерцијални стоки. Се водеа војни за сол. Венеција се бореше и победи во војна со Џенова за овој производ, а солта одигра важна улога во американската револуција. Се верува дека патувањата на Кристофер Колумбо биле финансирани од производството на сол во јужна Шпанија, а францускиот деспотски данок на сол бил една од причините за Француската револуција.



Зборот „плата“ доаѓа од латинскиот збор за сол. Зборот „салата“ буквално значи „солена“ и доаѓа од древната римска практика на солење лиснат зеленчук. Во некои древни општества, солта се користела како вид валута и имала поголема вредност од златото.

Од годишното светско производство од околу двесте милиони тони сол, околу 6% се користи за човечка исхрана. Светската здравствена организација препорачува возрасните да консумираат помалку од 5 g сол дневно.

Најскапата сол во светот се вика Amethyst Bamboo 9x и е ценета во Кореја. Започнува со крупно зрнеста корејска сива морска сол, која е затворена во цилиндар од стар бамбус користејќи керамичка глина. Цилиндерот потоа се отпушта во печка од борово дрво на температури блиску до 800 °C, што е блиску до точката на топење на солта. Овој процес се повторува уште седум пати, а потоа повторно се пече на уште повисока температура, така што солта се топи во нешто што личи на магма. Потоа се истура и се остава да се зацврсти во кристали. Цената на теглата од 34 грама е околу 35 евра.

Солта се содржи во огромни количини во морската вода. Во отворен океан има околу 35 грама цврсти материи на литар морска вода, што значи соленост од 3,5%. Кога се нанесува на снег или мраз, солта ја намалува точката на топење на смесата. Затоа, во северните клими, големи количини се користат за ослободување на коловозите од акумулираниот снег и мраз.